Symptomen
Koorts.
Wat is
koorts ?
Koorts
is een stijging van de lichaamstemperatuur boven de normale dagelijkse
schommelingen. Normaal ligt onze lichaamstemperatuur rond de 37 C. Bij
een temperatuur van 38,5 C mag men spreken van koorts.
Is koorts gevaarlijk ?
Koorts
is een natuurlijke reactie van ons lichaam ingeval van een infectie. De
verhoogde temperatuur versnelt de productie en de activiteit van de fagocyten (witte bloedcellen die
microben doden en opruimen) en versnelt de aanmaak van antistoffen en andere stoffen
die nodig zijn bij de verdediging van ons organisme.
Koorts
heeft dus een nuttig effect. Zolang ze weinig of geen klachten
veroorzaakt, moet koorts dus niet behandeld worden.
Voor de
gevarengrens van koorts bestaan duidelijke richtlijnen. Een rectale
temperatuur boven 40 C is gevaarlijk, kan schadelijk zijn en
vraagt om een onmiddellijke behandeling. Vanaf een temperatuur boven
38,5 C doet men er echter goed aan de toestand van het kind en de
evolutie van de temperatuur nauwgezet te volgen.
Vaak is
koorts immers een eerste signaal dat er iets aan de hand is.
Oudere
kinderen en volwassenen kunnen duidelijk aangeven wanneer ze zich niet
goed voelen en er iets ernstig mis lijkt te zijn. Zuigelingen en kleine
kinderen kunnen dit niet. Wanneer een kind koorts heeft, maar verder
vlot actief en alert blijft, is er vermoedelijk weinig aan de hand.
Wanneer
men, naast de koorts, één van de volgende symptomen opmerkt, moet men
onmiddellijk een arts contacteren.
- Sufheid
: een onverstoorbare, starende blik, het kind is
slechts moeizaam te wekken en reageert nauwelijks of helemaal niet
wanneer men het aanspreekt of vastneemt.
- Geen
eetlust : het kind weigert te eten gedurende meer dan één maaltijd.
- Gebrek
aan activiteit : het kind blijft lusteloos liggen en beweegt
nauwelijks of niet.
- Splinter-
of puntbloedingen : zeer kleine bloedingen, met dunne straaltjes
waardoor ze op vlekjes lijken. Wanneer u dit ziet, moet u onmiddellijk
naar het ziekenhuis. Ze wijzen steeds op een ernstig probleem, bv. een
infectie met meningokokken (hersenvliesontsteking).
- Een
langdurig versneld ademritme.
Terug naar boven
Terug naar de inleiding
Is koorts altijd
een teken van infectie ?
Neen. Koorts kan ook optreden bij uitgebreide beschadiging van
lichaamscellen, zoals bij grote brandwonden of verbranding door de zon,
bij chemotherapie tegen kanker of bij bepaalde vergiftigingen. Bij
kinderen, die nog een labiele regeling van hun temperatuursysteem
hebben, kan zelfs (lichte) koorts optreden als ze flink gespeeld hebben
in een warme omgeving.
Terug naar boven
Terug naar de inleiding
Hoe wordt koorts behandeld?
De belangrijkste koortswerende middelen zijn acetylsalicylzuur
(aspirine-achtigen), paracetamol en ibuprofen.
Acetylsalicylzuur
(aspirine) en paracetamol zijn gelijkwaardig in snelheid, piek en duur
van werking en in de mate waarin zij de koorts onderdrukken.
Van de
meeste koortsremmers bestaan er speciale verpakkingen voor kinderen.
Deze krijgen uiteraard de voorkeur om overdosering te vermijden.
Sommige zijn ook oplosbaar of verkrijgbaar als poeders of druppels, wat
handiger is om ze toe te dienen. Zetpillen zijn de handigste manier om
koortswerende middelen toe te dienen aan zuigelingen en kleine kinderen.
Acetylsalicylzuur
is een veilig middel. Mogelijke neveneffecten zijn maagproblemen,
overdosering en dus vergiftiging en er is een verhoogde
bloedingsneiging.
Paracetamol
is zeer veilig. Te hoge dosissen houden een ernstig risico op
leververgiftiging in. Dit doet zich vooral voor bij het innemen van een
eenmalige te hoge dosis.
Voldoende drinken is uiterst belangrijk bij
koorts. Uitdroging verhoogt het risico op verwikkelingen van hoge
koorts. Hoe hoger de koorts, hoe meer vocht men verliest. Bovendien
verloopt dit vochtverlies onopgemerkt en drinken de meeste mensen toch
al te weinig. Het plasritme is de beste manier om te weten of men
voldoende drinkt. Wanneer men gedurende meer dan 3 uur niet moet
wateren, drinkt men duidelijk te weinig.
Een
lauw bad of het afsponzen van het lichaam met lauw water, (nooit koud
water gebruiken!) kan
de koorts nooit helemaal doen verdwijnen, maar hij kan er wel door
zakken.
Terug naar boven
Terug naar de inleiding
Hoesten.
Is hoesten altijd een teken van luchtweginfectie ?
Hoesten is een teken van prikkeling van de luchtpijptakken (bronchi).
In vele gevallen wordt dit veroorzaakt door een infectie van het
slijmvlies van de bronchi (meestal door virussen). Maar er zijn ook
andere oorzaken van prikkeling van het bronchiaal slijmvlies, zoals
allergie voor pollen, huismijt en andere allergenen, door sterke
luchtvervuiling (ozon, uitlaatgassen ), door roken, door inademen van
prikkelende gassen en dampen (amoniak, chloor), door verslikking...
Terug naar boven
Terug naar de inleiding
Diarree. Is diarree
altijd een teken van darminfectie ?
Diarree
is dikwijls, maar niet altijd, een gevolg van de prikkeling van het
darmslijmvlies door een darminfectie (door virussen of bacteriën ).
Sommige voedingsstoffen in grote hoeveelheden of het overschakelen op
een ander voedingspatroon bij reizen (bv. keuken met meer olie of
kruiden) kan milde diarree veroorzaken.
Antibiotica
(vooral antibiotica met een breed werkingsspectrum ) kunnen de
darmflora verstoren waarbij overgroei van sommige soorten en de
vestiging van nieuwe soorten het slijmvlies sterk kunnen prikkelen met
diarree als gevolg.
Terug naar boven
Terug naar de inleiding
Oorpijn. Is
oorpijn altijd een teken van oorontsteking?
Oorpijn
wordt veroorzaakt door een verschil in luchtdruk voor en achter het
trommelvlies. Normaal wordt de druk in evenwicht gehouden door een
nauwe verbinding (buis van Eustachius) tussen de neus-keelholte en het
middenoor. Bij snelle drukwisseling (opstijgen en landen van een
vliegtuig) kan tijdelijk onevenwicht en pijn ontstaan die door
slikbewegingen kunnen verholpen worden. Een (zelfs lichte) ontsteking
van de keelslijmvliezen kan de verbinding gedurende meerdere dagen
afsluiten en oorpijn veroorzaken zonder dat het middenoor zelf
geïnfecteerd is.
Terug naar boven
Terug naar de inleiding
Keelpijn
Keelpijn is het gevolg van de ontsteking van de keelamandel. Dit
verdedigingsweefsel is dubbelzijdig gelegen aan de ingang van de
luchtweg en het spijsverteringsstelsel. Het
zit vol lymfocyten die voor onze immuniteit instaan. Bij een infectie
met een nog niet gekende microbe zullen die zich gaan vermenigvuldigen,
de ontstekingsreactie op gang brengen en later antistoffen produceren.
De ontstekingsreactie doet de lokale bloedvaatjes uitzetten, waardoor
vocht en fagocyten in de
weefsels toestromen. Dit alles veroorzaakt warmte, roodheid, zwelling
en dus tijdelijk slikklachten en keelpijn. Keelpijn is de prijs die we
betalen voor een van de meest efficiënte verdedigingssystemen tegen
invasieve infecties van onze slijmvliezen.
Terug naar boven
Terug naar de inleiding
Klieren (gezwollen klieren)
Klieren zijn verbrede filterstructuren in het lymfesysteem die de
eventueel in de weefsels binnengedrongen micro-organismen zullen
tegenhouden op strategische plaatsen. De lymfocyten met het geschikte
antwoord gaan er zich vermenigvuldigen en antistoffen vormen. Als het
aantal afgefilterde microben groot is, worden ook fagocyten aangelokt
waardoor de zwelling sterk kan toenemen. Gezwollen lymfeklieren zijn
dus een teken van een sterke verdedigingsreactie op binnengedrongen
pathogenen.
Terug naar boven
Terug naar de inleiding
Ontstekingsverschijnselen
Ontstekingsverschijnselen (warmte, roodheid, zwelling, pijn) treden op
als een weefsel geïnfecteerd is of beschadigd (bv. verbranding door de
zon, wespensteek, …). Ze zijn het gevolg van een verdedigingsmechanisme
(complementactivatie) dat de
kleine bloedvaten lokaal doet uitzetten zodat weefselvocht en fagocyten zich ophopen in de
weefsels om er de schadelijke factoren te verdunnen, te neutraliseren
en op te ruimen. Dit verklaart de onaangename verschijnselen.
Terug naar boven
Terug naar de inleiding